"Hamlet" - najwybitniejsze dzieło Szekspira

"Hamlet" jest najbardziej zagadkową tragedią Williama Szekspira. Dziś chciałabym przedstawić ją z innej, nieznanej dotąd strony.

Wydawać by się mogło, że o "Hamlecie" wszystko już zostało powiedziane. Przez 400 lat od jego napisania powstało wiele bardzo rozbieżnych interpretacji oraz adaptacji teatralnych. Co więcej, sztuka ta znana jest z lekcji języka polskiego, a niektórym także ze studiów. Do codziennego języka weszły niektóre powiedzenia być albo nie być oto jest pytanie, źle się dzieje w państwie duńskim czy w tym szaleństwie jest metoda.

Wydaje mi się, że chyba nie ma sensu pisać o treści tej znakomitej tragedii, którą prawdopodobnie każdy zna, a przynajmniej powinien. Jak zauważył kiedyś Elliot: Szekspir jest tak wielki, że najpewniej nigdy nie zdołamy oddać mu sprawiedliwości. A skoro tak, powinniśmy przynajmniej zmieniać od czasu do czasu sposoby, jakimi wyrządzamy mu krzywdę. Dlatego proponuję tym razem recenzję książkowo-teatralną. Zobaczymy, co z tego wyniknie...

Z tego co pamiętam, "Hamleta" czytałam po raz pierwszy w liceum, a potem na studiach. Jednak największe wrażenie zrobił na mnie spektakl Teatru Współczesnego w Warszawie, na którym byłam w maju tego roku. Reżyser, Maciej Englert, trzyma się oryginału i odtwarza każdą scenę ze sztuki Williama Szekspira. Jednak pokazane zostaje to inaczej, bardziej nowocześnie. Do najważniejszych zmian należy niewielkie uwspółcześnienie języka zastosowanego w tłumaczeniu Józefa Paszkowskiego. Niestety zostają wstawione także dwa przekleństwa, które nic nie wnoszą i są moim zdaniem zbędne.

Fot. Magda Hueckel, Teatr Współczesny

Adaptacja w dużej części została stworzona w konwencji komediowej (nie dostrzega się tego podczas czytania oryginału, przynajmniej za pierwszym podejściem). Świetnie oddany został także dramatyzm sztuki. Najbardziej zapadają w pamięć niezwykle przekonująca kłótnia Hamleta (w tej roli Borys Szyc) z Gertrudą, jego matką (w tej roli Katarzyna Dąbrowska oraz pełen dynamizmu i dramatyzmu pojedynek Hamleta z Laertesem (w tej roli Wojciech Zieliński).

Jeśli chodzi o obsadę spektaklu, to największe brawa należą się oczywiście Borysowi Szycowi, który doskonale odegrał Hamleta. Jego interpretacja głównego bohatera była niezapomniana. Pokazał różne oblicza - od osoby agresywnej, przez buntującą się, wrażliwą, aż do nieokiełznanej w dążeniu do zemsty. Udowodnił, że potrafi grać poważne role. Nie jest łatwo zagrać obłęd, a jednak Szyc zrobił to niezwykle przekonująco i tam gdzie trzeba, zabawnie. Muszę przyznać, że za nim nie przepadam, lecz po tym spektaklu zyskał w moich oczach. Nie bez przyczyny przyjęło się, że każdy aktor marzy o tej roli. I Szycowi udało się spełnić to marzenie.

Na uwagę zasługuje także Kamila Kuboth, która w roli Ofelii była znakomita. Świetnie odegrała obłąkanie spowodowane rozpaczą córki po śmierci ojca. Aktorkę tę miałam okazję oglądać już w sztuce "Zabójca" i mimo młodego wieku po raz kolejny pokazała swój doskonały warsztat.

Fot. Magda Hueckel, Teatr Współczesny

Świetnie odegrał swoją rolę także Sławomir Orzechowski, który wcielił się w Poloniusza. Postać ta rozśmiesza widzów niczym nadworny błazen. Dzięki niemu widz może dostrzec w "Hamlecie" aspekty komediowe. Najbardziej zabawną sceną jest ta, w której Poloniusz instruuje swojego sługę, jak ma dowiedzieć się czegoś o swoim synu Laertesie, gdy będzie za granicą czy ta, gdy czyta list Hamleta do Ofelii.

Wiele pozytywnych emocji wzbudził także Krzysztof Kowalewski. Wystarczyło, by wyszedł na scenę i wypowiedział kilka pierwszych słów swojej kwestii, by rozbawić publiczność. Tu płynie woda, dajmy na to, a tu stoi człowiek, dajmy na to: jeżeli człowiek pójdzie do wody i utopi się, rad nierad, to już ci nie zaprzeczy temu, że poszedł; ale jeżeli woda przyjdzie do niego i zatopi go, to co innego; wtedy nie można powiedzieć, że on się utopił. A grał jedynie epizodyczną rolę, pierwszego grabarza. Moim zdaniem po tym można poznać prawdziwego aktora.

Trochę nie podobało mi się obsadzenie Katarzyny Dąbrowskiej w roli Gertrudy. I nie chodzi tutaj o grę aktorską. Po prostu moim zdaniem matka powinna być starsza od syna. Przydałaby się lepsza charakteryzacja, by miała choć kilka siwych włosów. Czyżby kilkakrotne sugestie Hamleta, że nie jest jego matką miały w sobie cień prawdy?

Fot. Magda Hueckel, Teatr Współczesny

Czas minął tak szybko, że nawet się nie odczułam tych prawie 4 godzin spędzonych w teatrze, choć była tylko jedna przerwa. Tym bardziej podziwiałam występujących tam aktorów, którzy musieli się nieźle napracować przy tym spektaklu. Zadziwiające jest to, że w ogóle nie było widać po nich zmęczenia.

Po wyjściu z teatru postanowiłam jeszcze raz przeczytać to niezwykłe dzieło Szekspira. I w końcu się udało, odkryłam go na nowo. Zwróciłam szczególną uwagę na dialogi, których nie wychwyciłam podczas pierwszego czy drugiego czytania, a które zapamiętałam z przedstawienia. I rzeczywiście jest wiele zabawnych dialogów, których nie dostrzegłam kilka lat temu. Może dlatego, że patrzyłam na ten utwór przez pryzmat lektury szkolnej, a jak wiadomo lektury wydają się nudne. Dlatego polecam Hamleta każdemu, osobom które już go czytały i które dopiero mają zamiar. To świetny dramat pełen ukrytych sensów.

William Szekspir był angielskim poetą, dramaturgiem i aktorem. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych pisarzy angielskich i reformatorów teatru. W swoim dorobku ma około 40 sztuk, 154 sonety oraz inne utwory. Do najbardziej znanych dzieł należą m.in. tragedie: "Hamlet", "Makbet", "Romeo i Julia" oraz komedie: Poskromienie złośnicy" czy "Sen nocy letniej".

"Hamleta" można pobrać za darmo ze strony wolnelektury.pl

Recenzja powstała na podstawie mojego artykułu: Odświeżony "Hamlet" w Teatrze Współczesnym.

Autor: William Szekspir
Tytuł: "Hamlet"
Ilość stron: 184
Oprawa: miękka

Książka przeczytana w ramach wyzwań:

Od A do Z (tytuł na H)
Pod hasłem (homo sapiens)
Trójka e-pik (klasyka światowa)