Gdzie kryje się "Najmroczniejsza ciemność"?

Okrutne morderstwa, patologia w rodzinie, wykorzystywanie osoby upośledzonej i stręczycielstwo, pedofilia oraz molestowanie seksualne – tego można spodziewać się po powieści Carin Gerhardsen.

Czym jest najmroczniejsza ciemność? Mnie kojarzy się ona ze wszechogarniającym złem, zepsuciem do szpiku kości, zdeprawowaniem oraz brakiem skrupułów. Carin Gerhardsen zebrała wszystkie te cechy w jednej powieści i stworzyła z tego udany kryminał. Już samo motto jest przerażające:

Znalazłem najmroczniejszą ciemność,
która żyje, czuje rozkosz i cierpi
pod splecionym kobiercem traw,
która czołga się, pełza i wije,
i chwyta, i zabija, i zjada,
i płodzi, i umiera, by żyć
odrodzona w przyszłości na nowo...

Oto na promie zmierzającym ze Szwecji do Finlandii zostaje uduszona szesnastoletnia Jennifer. W tym samym dniu Petra, policjantka z okręgu Hammarby, znajduje w zaroślach wycieńczone niemowlę oraz martwą kobietę, prawdopodobnie jego matkę. W tym samym czasie trzyletnia Hanna odkrywa, że jest sama w zamkniętym na klucz mieszkaniu. Czy te trzy z pozoru niepowiązane wydarzenia coś łączy? Komisarz Conny Sjöberg i jego zespół muszą dwoić się i troić, by dojść do prawdy...

"Najmroczniejsza ciemność" jest dobrym kryminałem, choć niepozbawionym małych usterek fabularnych. Po pierwsze powieści przeplata się w niej zbyt wiele ponurych historii – patologia w rodzinie, z powodu alkoholizmu czy prawdopodobnego kazirodztwa, wykorzystywanie osoby upośledzonej i stręczycielstwo, pedofilia, molestowanie seksualne. Nagromadzenie tak wielu wątków sprawia, że łatwo się pogubić.

Kolejnym mankamentem jest mało przekonujący wątek trzyletniej dziewczynki, która zostaje sama w domu. Na początku płacze, potem zaczyna wszystko racjonalizować: Mama nie mogła przecież chcieć, żeby Hanna przez resztę życia została tutaj, w mieszkaniu, i żeby nawet nie mogła wyjść zrobić zakupów? Choć nie potrafi powiedzieć swojego nazwiska, podać wieku czy miejsca zamieszkania, z czasem zaczyna sobie radzić w innych dziedzinach - bez niczyjej pomocy. Potrafi się wykąpać, przebrać, skorzystać z sedesu (choć jeszcze kilka godzin temu nosiła pieluchę), włączyć telewizor, skorzystać z telefonu czy nawet odnaleźć jedzenie... w zamrażarce: W końcu znalazła opakowanie, które znała: mrożone danie z siekanego mięsa i ziemniaków. (...) Cała zawartość była posklejana. Zaczęła stukać nią o stół, z początku ostrożnie, a potem mocniej. Najpierw odpadło kilka małych kawałeczków, aż wreszcie oderwał się duży, zmrożony blok ziemniaków, cebuli i kawałków mięsa. Małe kawałki spokojnie można było jeść; szybko tajały w ustach i nawet przybierały znajomy smak. Oczywiście zdarzają się bystre dzieci, ale bez przesady. Jakoś nie mogę sobie tego wyobrazić.

Dużym autem jest także wykreowanie przez Gerhardsen bohatera, który odbiega od stereotypu samotnego detektywa z przeszłością. Inspektor Conny Sjöberg ma kochającą żonę i... piątkę dzieci. I choć to im stara się poświęcić jak najwięcej czasu, a nie pracy, zaczyna mieć pewne wątpliwości...

Powieść trzyma w napięciu od pierwszej strony i tak pozostaje już do końca. Akcja jest wartka i wciągająca. W dodatku zawiera wiele zwrotów, które zmieniają perspektywę o 180 stopni. Gdy czytelnik już myśli, że odkrył prawdę, musi zaczynać wszystko od nowa. Pod koniec wszystko zaczyna się klarować, choć nie brakuje małego zaskoczenia. Książki nie sposób odłożyć na półkę bez pewnej refleksji. Rodzą się pytania, czy rzeczywiście zdarza się takie nagromadzenie zła w jednym środowisku? Czy ludzie mogą być tak bezwzględni i wyrachowani?

Muszę jednak przyznać, że bardziej podobał mi się "Domek z piernika" tej autorki. Pamiętam, jak duże wrażenie wywarła na mnie ta powieść – notabene jej debiut. Gerhardsen udało się w niej zwieść czytelnika, który podążał podsuwanym przez nią tropem. Zakończenie było takim zaskoczeniem, że aż cofnęłam się do początków książki, by znaleźć choćby maleńką zapowiedź takiego rozwiązania. I właśnie przez jej pryzmat patrzę na "Najmroczniejszą ciemność" (być może osobom, które nie czytały poprzedniej części, bardziej się spodoba ta książka. Choć chyba lepiej czytać je po kolei, z uwagi na liczne nawiązania). Niemniej jednak powieść polecam miłośnikom powieści kryminalnych, szczególnie tych mrocznych, skandynawskich.

Carin Gerhardsen (ur. 1962) jest z zawodu matematykiem. Pracowała jako konsultantka IT. Zadebiutowała na rynku polskim w 2012 roku powieścią "Domek z piernika" – pierwszą z cyklu o policjantach z Hammarby. Warto wspomnieć, że "Najmroczniejsza ciemność" jest drugą powieścią z cyklu. Niedawno ukazała się kolejna – "Kołysanka na śmierć", którą chętnie bym przeczytała.

Autor: Carin Gerhardsen
Tytuł: "Najmroczniejsza ciemność"
Ilość stron: 392
Oprawa: miękka

Książka zgłoszona do wyzwań:

Czytamy kryminały (ofiarą jest kobieta)
Kryminalne wyzwanie